Machteloos tegenover verslaving

Niet in de gelegenheid de video te bekijken? Hieronder staat de tekst.

Chris: Zelf heb ik heel lang in ontkenning gezeten. Ik kan herinneren dat ik zelfs op straat woonde en dat ik dacht dat iemand die verslaafd was, dat was iemand die op straat leefde, onder een brug sliep en met een papieren zak met een fles alcohol deed. En zelfs sliep ik in een bootje dus zwierf ik ook over straat, maar ik was niet verslaafd. Ik had wel problemen, maar ik was niet verslaafd. Dus het doorbreken van die ontkenning was een heel proces geweest voor mij (en ik zie het ook om een heen voor veel anderen) en dat gaat stapsgewijs.

Een van de kenmerken voor mij van verslaving is dat mijn leven onhanteerbaar wordt en dat ik machteloos ben over de dingen op een gegeven moment die om me heen gaan gebeuren. Dat mijn leven stuurloos is. Dat is eigenlijk een van de kenmerken. En zo ben ik erachter gekomen dat ik wel verslaafd ben.

'Die obsessie, het allesoverweldigend verlangen, dat is zo groot om toch te willen gebruiken'

In het begin kon ik mijn verslaving (zeg maar mijn middelen) betalen en later niet meer. Later was ik failliet. Was het geld op en moest ik dingen gaan doen om toch aan het geld te kunnen komen om te kunnen gebruiken. En dat zijn dingen die gewoon niet prettig zijn: ik heb mensen bestolen. Ik heb mensen opgelicht. Ik heb mensen –
Het lijken misschien onschuldige dingen, maar voor mij was het heel groot. Want van nature ben ik niet zo. En mijn actieve verslaving, uiteindelijk, de gevolgen daarvan zijn dat ik dat soort dingen ga doen: ik ga mensen bestelen. Ik ga mensen oplichten om toch aan mijn middel te kunnen doen. 

Die obsessie, het allesoverweldigend verlangen, dat is zo groot om toch te willen gebruiken. Om toch die ene kick te krijgen. Die ene high te krijgen die ik de eerste keer misschien heb gehad en die later nooit terug zal komen. En dat is de kronkel in mijn hoofd van: je eerste keer, die eerste kick, die eerste high, die wil ik weer hebben. Ik wil dat weer voelen, want dat is geweldig. Dat is fantastisch.  

Maar ik houd mezelf ongelooflijk voor de gek. Ik ben heel oneerlijk naar mezelf als ik dat doe, want ik kan niet – Mijn gevoel, de situatie die op dat moment is zoals die is, die wil ik eigenlijk niet onder ogen zien: ik wil me beter voelen dan dat ik me voel. Dat is het mechanisme van verslaving: ik voel me niet oké of ik voel me niet goed genoeg. Ook al voel ik me goed, voel ik me niet goed genoeg en ik pak iets van buitenaf wat mij fikst. Dat is het mechanisme van verslaving.

De verslaving heeft voor mij te maken met een behoefte aan geborgenheid en veiligheid. Het klinkt misschien heel tegenstrijdig, want de acties waar ik uiteindelijk in terechtkom – 

Het gevolg van mijn acties van actieve verslaving houd in dat ik in totaal isolement terechtkom en die veiligheid en geborgenheid niet meer krijg. En dat is heel tegenstrijdig. Maar die behoefte is er wel. En als ik in staat ben om die behoefte op een gezonde manier te vervullen, dan wordt mijn leven gewoon beter.

Dat vind ik ook wel een mooi uitgangspunt: bereidwilligheid. Ben ik bereid om dat te doen? Vroeger was ik bereid om anderhalf uur op een kinderstepje naar de dealer te gaan omdat mijn auto kapot was en ik niet meer de reparaties kon betalen, omdat ik gebruikte.

Ben ik dan vandaag de dag ook bereid om diezelfde tijd en moeite en energie in mijn herstel te steken? En dat is ontzettend belangrijk, maar dat vergeet ik weleens: alle tijd en moeite en energie die ik gestoken heb in mijn actieve verslaving. En vandaag de dag, als ik gezond zal willen blijven en clean zal willen blijven, dan moet ik diezelfde tijd en moeite en energie daarin steken. Dat is heel belangrijk.

Ik heb ook mijn opname ontzettend lang uitgesteld tot het opnamebureau op een gegeven moment zei: “Nou, na anderhalf jaar, we gaan je van de wachtlijst afhalen. Want je hebt iedere keer een excuus om niet opgenomen te worden.” 

Maar het was puur mijn angst en mijn onzekerheid en mijn zelfbeeld die mij weerhield uiteindelijk ook, om in contact te komen met andere mensen. Want dat is waar het over gaat. Actieve verslaving gaat over isolement, herstel van verslaving gaat over verbondenheid. 

Laat ik zeggen: de gevoelens die ik vroeger als negatief wenste te bestempelen (zoals wrok en haat, en boosheid en irritatie, noem maar op) hebben alles met grenzen te maken. Ze komen bijna allemaal voort uit angst en ze hebben ook allemaal met grenzen te maken. En zolang ik in staat ben om die grenzen te zien hebben ze een hele duidelijke functie. 

En dat is voor mij ook waarin ik geleerd heb om met gevoel om te gaan: kijken naar een stukje openheid van geest ook. En dat levert voor mij ook een stukje groei op, een stukje persoonlijke groei. En daarmee leer ik mezelf ook kennen. En daarmee kan ik van mezelf leren houden. Dat is ook voor mij waar herstel over gaat, heel duidelijk.

'Het is ook een wisselwerking: we kunnen alleen behouden wat we hebben door het weg te geven'

Wat ik meegekregen heb ook in mijn opnames bij Triora is een stukje overgave: shoot me, i don’t know. Ik weet het niet. Vertel het me maar. En vandaar uit (dat is ook weer die verbondenheid met mensen, het aanvaarden van hulp, in contact komen met anderen), vertel mij maar hoe ik iets kan doen. Vertel mij maar hoe ik een gezond leven kan leiden.

En waar ik het vroeger meegekregen heb van anderen, kan ik het vandaag de dag meegeven aan anderen. En dat is ook het mooie. Het is ook een wisselwerking: we kunnen alleen behouden wat we hebben door het weg te geven.

Ik vergelijk het weleens met diabetes, verslaving. Het is gewoon iets progressief en primair. Primair, omdat het op zichzelf staat. De gevolgen daarvan kunnen wel psychisch zijn, mensen kunnen in een depressie raken, psychotisch, dat soort dingen. Dat heb ik ook nog wel meegemaakt.

Primair, omdat het op zichzelf staat. Chronisch, omdat het blijvend is: het gaat nooit meer over. En progressief, omdat het ook al weer steeds erger wordt: daar waar het heel onschuldig kan beginnen, kan het in een later stadium in het leven ernstige vormen aannemen: gevangenisinrichting en de dood. Ik ken er twee. De derde gelukkig nog niet, dus … Ja, bijzonder hoe het kan lopen in het leven. Ja.

Een veilige haven

'Ik heb mijn opname ontzettend lang uitgesteld. Tot het opnamebureau op een gegeven moment zei, na anderhalf jaar, we gaan je van de wachtlijst halen want je hebt iedere keer een excuus om niet opgenomen te worden. Maar het was puur mijn angst, mijn onzekerheid en mijn zelfbeeld die weerhield uiteindelijk ook om in contact te komen met andere mensen, want dat is waar het over gaat. Waar actieve verslaving gaat over isolement, gaat herstel van verslaving over verbondenheid'. Chris voelt zich nog altijd verbonden met Triora, en Triora zal altijd een veilige haven voor hem blijven.