Verslaving heeft naast het lichamelijke en psychische aspect ook een spiritueel aspect, wat in de reguliere verslavingszorg vaak onderbelicht blijft. Een verslaafde bevindt zich in een soort spiritueel ‘vacuüm’ waar uiteindelijk vooral de eigen behoeftebevrediging centraal staat. Binnen de principes van de zelfhulp, wat een belangrijke leidraad is in het Triora Model, spelen begrippen als vertrouwen, eerlijkheid, openheid van geest, acceptatie hoop en overgave een belangrijke rol. Begrippen die voor een verslaafde in actief gebruik niet bepaald vanzelfsprekend zijn.

Spiritualiteit betekent bij Triora vooral bewustwording en verbinding met anderen, zoals via de zelfhulpgroepen. Zoals Bert Versteeg zegt: “Bewustwording van alledaagse dingen die vanzelfsprekend lijken, maar dat niet zijn. Heel aards dus. Zoals het feit dat je een bed heb en eten en dat je hulp krijgt van anderen.”

De eerste ervaringsdeskundige behandelaren

Beide Berten vonden hun herstel bij de zelfhulpgroepen van Anonieme Alcoholisten (AA). Bert Versteeg begon op de alcoholdetox als vrijwilliger en kwam, na anderhalfjaar, in vaste dienst. “Ik maakte de bedden op, zette zwaar vervuilde mensen onder de douche en bracht urinecontrole's weg.” Michel Odufré, het hoofd van de detox, kreeg vanuit Parnassia de vraag om een nieuwe klinische behandelvorm te bedenken, wat uiteindelijk in 2003 leidde tot de oprichting van het Triora Model. Bert Versteeg speelde daarbij een belangrijke rol en hij werd in de nieuwe kliniek spiritueel raadgever, een titel die hij inmiddels zelf heeft veranderd in bewustwordingscoach.

Bert Piët kwam in het 2e jaar het team van Triora versterken. Hij was jarenlang organisatiepsycholoog bij de PTT, later KPN, geweest. “Ik wilde heel graag iets doen wat ik zinvol vond, dat betekenis heeft. De AA speelde een grote rol in mijn herstel en de meetings waren voor mij heel belangrijk. Bij Triora had ik een gesprek met Bert, die ik kende van de AA.” Bert Piët begeleidde eerst alleen onze zelfhulpgroep, maar kwam na een half jaar volledig in dienst. “Het werken bij Triora is voor mij een soort bestemming. Dit is waar ik hoor te zijn.”

Een vreemde eend in de bijt

Bert en Bert besloten om de zelfhulpgroep van Triora in het begin wat laagdrempeliger te maken. “Er was koffie en koek. We hebben een eigen interpretatie van de AA-literatuur gemaakt, waar het begrip Hogere Macht of God niet in voorkwam.” Het was pionieren, in Nederland was nooit eerder een verslavingskliniek geweest die werkte met de principes van de zelfhulpgroepen. “Het was een langzaam proces, voor de niet ervaringsdeskundige collega’s was alles nieuw. Vanuit de verslavingszorg was er ook kritiek. Op ons model, op het idee dat verslaving een ziekte is, wat niet bepaald gemeengoed was. We waren toch een beetje een vreemde eend in de bijt.”

Een simpel programma voor ingewikkelde mensen

Inmiddels is dat wel veranderd. Triora heeft een duidelijk eigen plek veroverd, het belang van zelfhulpgroepen is ook elders doorgedrongen en steeds meer ervaringsdeskundigen werken in de verslavingszorg. Bert Versteeg: “Collega’s zijn overtuigd van de effectiviteit van zelfhulp, van patiënten wordt verlangd dat ze naar zelfhulpgroepen gaan en een sponsor nemen. Oud-patiënten zijn inmiddels collega’s geworden of sponsoren andere mensen en zetten meetings op.”

Volgens Bert Piët is de basis van Triora nog steeds hetzelfde: “Er zijn natuurlijk een hoop dingen veranderd, maar de normen en waarden zijn hetzelfde gebleven. Bert Versteeg is voor mij bij uitstek degene die de normen en waarden van Triora uitdraagt, hij is zich altijd erg bewust van waar Triora voor staat. Hij heeft een hele belangrijke bijdrage geleverd aan de kracht van Triora.”

Bert Versteeg: “Ik kan niet meer doen dan mijn eigen verhaal vertellen. Dit is een simpel programma voor ingewikkelde mensen, met een aardse hogere macht die zeer effectief is. Het gaat om een andere manier van leven vinden, die je leert door aan de stappen te werken. Het is geen programma wat je beter maakt, maar wat je wel een beter mens maakt.”