'Mijn hart ligt vooral bij de systeemgesprekken'

Al vanaf het prille begin bij Triora, 14 jaar geleden, maakte Bart Heidema deel uit van het behandelteam. Inmiddels is hij een vaste waarde bij Triora als trajectbegeleider en systeemtherapeut. 

Bart heeft zelf in zijn directe omgeving ook te maken met verslaving. Zijn broer is verslaafd aan alcohol en dat heeft Bart ook beïnvloed in zijn keuze om in de verslavingszorg te gaan werken. Tijdens zijn studie Maatschappelijk Werk, liep hij stage bij het CAD, het toenmalige Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs, en na zijn afstuderen begon hij in de kliniek Zeestraat. 

Werken bij de 'nieuwe kliniek'

Daarna kwam hij terecht bij het Witte Huis, niet in Washington, maar in Den Haag. “Dat was een behandeling voor verslaafde jongeren die een soort heropvoeding nodig hadden, heel directief.” Bij de kliniek alcohol voerde Bart klinische en poliklinische gesprekken met patiënten. “Michel Odufré was het hoofd van de kliniek alcohol en had toen de vraag gekregen vanuit Parnassia om een nieuwe kliniek op te zetten, dat werd Triora. Hij vroeg of ik bij die nieuwe kliniek wilde werken en dat trok me wel.”

'Systeemgesprekken het leukste'

“Bij Triora begonnen we met zes patiënten. Ik heb meegewerkt aan het opzetten van het Triora Model, met modules als RET, SVT en TVP. Ik mocht na verloop van tijd ook een opleiding voor systeemtherapie gaan doen bij de Intensieve Opleiding Systeemtherapie te Haarlem.” Want dat is waar het hart van Bart vooral ligt, bij de systeemgesprekken. “Ik vind dat het leukste om te doen. Al in de kliniek alcohol deed ik gesprekken met familie. Daaruit heb ik geleerd dat het belangrijk is om alles boven tafel te krijgen. Het is belangrijk dat de mensen zich vrij voelen in zo’n gesprek, wat kan helpen bij het opheffen van emotionele blokkades die er vaan nog zijn. Ik heb destijds hierin ook veel geleerd van de systeemtherapeut in het Witte Huis” 

Een verslaafde broer

Het duurde nog even voordat Bart aan de opleiding voor systeemtherapeut kon beginnen, maar in 2016 is hij afgestudeerd, dus mag hij zich nu officieel systeemtherapeut noemen. In zijn eigen familie maakte hij mee hoeveel impact een verslaving kan hebben. Zijn broer was verslaafd aan heroïne, is daar wel mee gestopt, maar vervolgens overgestapt op alcohol. 

Filosofie van de zelfhulp

De grootste verandering toen hij bij Triora kwam werken, was de filosofie van de zelfhulp. “Toen ik bij de kliniek alcohol werkte was er altijd een soort strijd tussen de verslavingszorg en de zelfhulpgroepen. Vanuit de kliniek was er veel weerstand, wat ook met onbekendheid had te maken. Anderzijds hadden ze bij Anonieme Alcoholisten (AA) weinig met verslavingszorg.” Bart zegt veel geleerd te hebben van de zelfhulp. “Mijn visie op verslaving is wel veranderd. Het hele idee van verslaving als een ziekte is daardoor meer doorgedrongen.”

“Mijn insteek bij gesprekken is het leren omgaan met verslaving en met het leven in het algemeen zonder te hoeven gebruiken of drinken. Het is belangrijk om nieuwsgierig te zijn. Mensen oordelen snel, zonder te weten wat verslaving inhoudt. Ik zie het nu wel als een ziekte.”

Het verhaal achter verslaving

Bart maakt in zijn gesprekken gebruik van de narratieve gesprekstherapie. “Daarbij staat het verhaal achter de problemen centraal. Er gebeurt altijd veel in zulke gesprekken. De familie moet leren om grenzen te trekken en hoe ze op een andere manier met de verslaving van hun geliefde om kunnen gaan. Vaak is het vertrouwen weg, maar is de basis nog sterk genoeg om verder te gaan.”

Het Triora model